به گزارش بررسی نیوز، این سوغاتی رئیس‌جمهوری نتیجه رایزنی‌های فشرده وزارت امور خارجه، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و معاونت حقوقی رئیس‌جمهوری با مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو است که اکنون محموله جدیدی از آن به ایران بازمی‌گردد.
این الواح اغلب به خط میخی و زبان عیلامی و یا آرامی در اشکال و ابعاد مختلف هستند که موضوعات آنها عمدتاً در خصوص مدیریت منابع، راه‌ها، روابط اجتماعی، مایحتاج اساسی زندگی، دستمزدها و اقتصاد جامعه هخامنشی در زمان داریوش اول است.
در اسفند ۱۳۱۱ شمسی در کاوش‌های باستان شناسی باروی تخت جمشید حدود ۳۰ هزار لوح گلی مربوط به دوره هخامنشی به خط میخی توسط گروه باستان شناسی مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو کشف شد.
در سال ۱۳۱۴ شمسی پس از توافق دولت وقت ایران با مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو مقرر شد الواح برای ترجمه و مطالعه محتوای آن به مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو به امانت سپرده شود که روند استرداد آن هم‌چنان ادامه دارد.
پیش از این و در سال گذشته ۳۵۰۶ لوح هخامنشی که ۸۳۶ قطعه لوح کوچک به خط آرامی و ۲۶۷۰ قطعه لوح بزرگ به خط عیلامی بود، در پایان سفر شهید سیدابراهیم رئیسی از آمریکا به ایران منتقل شد.
همچنین در سال‌های قبل هم محموله های دیگری به ایران وارد شد از جمله ۱۷۸۳ لوح عیلامی در سال ۱۳۹۸ و ۳۰۰ لوح در سال ۱۳۸۳ به ایران آمدند. بزرگترین محموله در سال ۱۳۳۰ وارد ایران شد که شامل ۳۷۰۲۷ لوح بود سال ۱۳۲۷ هم ۱۷۹ لوح به ایران داده شد.
اما هنوز لوح های زیاد دیگری در اختیار مؤسسه مطالعاتی شیکاگوست محموله‌ای که برگشت تعدادی از آنها دردسرهای زیادی را برای ایران داشته است از رایزنی وزارت میراث فرهنگی و وزارت خارجه گرفته تا انتقال آنها به ایران و نمایش برخی از آنها در موزه ملی ایران.
با این حال آمریکا هنوز بخش زیادی از این امانت را از ۹۰ سال پیش تا کنون در اختیار دارد