جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه پلیتکنیک ویرجینیا معتقد است: همه در ایران زندگی عادی را گم کردهاند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بررسی نیوز، این دانش آموخته دانشگاه هاروارد در گفتوگو با شرق با اشاره به اینکه خروج سرمایه از ایران دردسرساز است، گفت: خروج سرمایه برای کشوری که تحریم است و سرمایهگذار خارجی ندارد و از طرفی هم درامد نفتی آن با مشکل مواجه شده است وضعیت بدی را رقم میزند.
وی گفت: در ایران به جای آنکه مسئله تحریم یک بار برای همیشه حل شود مدام قول حل کردن آن را دادهاند و تکلیف را روشن نمیکنند. اقتصاد و زندگی مردم سالهای طولانی است که در بزرخ مسئله هستهای بلاتکلیف است و مثلا دستگاه حاکمیت بگوید مسئله تحریم را حل میکنیم با بگوید مسئله حلشدنی نیست و دیگر هر خبری درباره برجام میآید بی معنی است. فکر میکنم حتی اگر بگویند مسئله تحریم حل نشدنی است برای اقتصاد وضعیتی بهتر از وضعیت فعلی است .
به استهلاک زیرساختها رسیدیم
وی تاکید کرد: در حال حاضر فکر میکنم میزان سرمایهگذاری در ایران به پانزده درصد تولید ملی رسیده که شرایط را به استهلاک زیرساختها میرساند و سرمایه موجود هم کافی نیست. معنای آن این است که پل و جادهای که خراب میشود خراب میماند. تولید گاز و برق با نیاز جمغیت تناسب ندارد و قطع میشود و آبی که به حد نیاز تصفیه نمیشود و ...
وی گفت: بدون شک خروج سرمایه از ایران خیلی مهم است و دولت باید برای این چالش تمهیداتی داشته باشد .
صالحی اصفهانی اضافه کرد: اما باید تاکید کنم حروج سرمایه تنها به صورت مادی نیست و خروج سرمایه انسانی بسیار اهمیت دارد. وقتی فرض کنیم سیستم آموزشی کشور مهندسی زبده را تربیت کرده است از هر هزار نفر یک نفر به مهارت و تخصص او میرسد. زیان خروج او از کشور بسیار زیادتر از خروج پول است . ضمنا اینکه خروج این فرد ناامیدی میشود و افراد دچار این ذهنیت میشوند که کار و فعالیت در کشور فایدهای ندارد و متأسفانه این دیدگاه در ایران بسیار رایج است که اآینده افراد در خارج از کشور است. این گونه نمیشود کشور را اداره کرد و فرار سرمایه علمی و انسانی خسارت بزرگی است . در واقع من اعتقاد دارم تشدید خروج سرمایه از ایران به دلیل شرایط اجتماعی است.
زندگی عادی در ایران گم شده است
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه تولید در یک اقتصاد بی ثبات مثل حرکت در اتاق تاریک است، گفت: شما نمیتوانید حرکت کنید و لو اینکه اتاق را وقتی چراع روشن بود دیده باشید . ما برای حرکت رو به جلو نیاز به تکیه بر چگونگی فعالیت در حالت عادی داریم. در حقیقت همه در ایران زندگی عادی را گم کردهاند .
او در توضیح این مطلب افزود: وقتی شرایط عادی از حافظه میرود، پیشبینی فردا بسیار مشکل میشود. چیزی که خانم جون رابینسون اقتصاددان انگلیسی که از شاگردان کینز بود در مقالهای به نام NORMAL PRICE یا قیمتهای عادی به آن پرداخته بود . درر یک اقتصاد باثبات انتظارات تا حدی قابل کنترل هستند چون انتظار قابل بازگشت به شرایط عادی است. مثلا ما میدانیم قیمت عادی یک واحد آپارتمان چقدر است و قیمت عادی یک دستگاه خودرو چقدر باید باشد اما در شرایط به هم ریختگی اقتصاد قیمت عادی از بین رفته است وقیمت هیچ کالایی مشخص نیست .
وی اضافه کرد: این شرایط برای تولید بسیار بد است و دنیای معمولی اد مها را به هم ریخته است. حالا نه کارخانه دار و نه واردکننده و بازاری نمیتواند برای کسب و کارش برنامهریزی کند و نه مردم عادی میتوانند برای زندگی خود برنامهریزی داشته باشند.
وی گفت: در این شرایط شما نمیتوانید یقه بانک مرکزی را بگیرید که چرا نقدینگی ایجاد کرده است؟چون بانک مرکزی هم نمیتواند نسبت به تولید کننده بیتفاوت باشد و بگوید بگذار کارخانهاش تعطیل شود. ماباید کاری کنیم که اقتصاد وابسته به اخبار نباشد .
در اقتصادهای بزرگ دنیا قیمتها با اخبار متلاطم نمیشوند . اقتصاد ایران وضعیتی عکس دارد و به شدت وابسته به اخبار است. علت آن روشن نبودن آینده است.